कठाणी गाय हा शुद्ध भारतीय गोवंश असून, याचे मूळ महाराष्ट्राच्या विदर्भ प्रांतातील चंद्रपूर जिल्हा, गडचिरोली जिल्हा तसेच गोंदिया जिल्ह्यात मोठ्या प्रमाणावर आढळतो. गवळाऊ गायी नंतर भारतीय कृषी संशोधन परिषद ने प्रमाणीकरण केलेला विदर्भातील हा दुसरा गोवंश आहे. हा दुहेरी हेतूचा गोवंश म्हणून ओळखला जातो.
ग‌डचिरोली जिल्ह्यातील चामोर्शीजवळील अनखोडा येथे गोंड आदिवासी भातासोबत कठाणी; एक रब्बी हंगामातील पीक घेतात. या पिकाच्या नावावरूनच या जातीच्या जनावरांना कठाणी, असे नाव पडले.